ประเพณีแล้อุปั๊ดตะก่า

ประเพณีแล้อุปั๊ดตะก่า หรือ แล้อุ๊๊ดตะก่า เป็นประเพณีแห่รับข้าวพระพุทธของคนเชื้อสายไทยใหญ่ในแม่สอด คำว่า “แล้อุปั๊ดตะก่า” เป็นภาษาไทยใหญ่ หมายถึง คณะอุบาสกแห่รับข้าวพระพุทธจากผู้มีจิตศรัทธาถวายพระพุทธเจ้า ซึ่งจะจัดขึ้นในหนึ่งวันก่อนวันเข้าพรรษาของทุกปี ประเพณีนี้เป็นประเพณีของคนท้องถิ่นคนไทยใหญ่ (คนไต) กล่าวคือ คนไทยใหญ่นับถือพระพุทธศาสนาอย่างเดียวและยึดเหนี่ยวจิตใจ ในทุกบ้านทุกหลังคาเรือนจะมีหิ้งพระพุทธรูปไว้ในบ้าน บูชาด้วยดอกไม้สด ธูป เทียน เป็นเครื่องสักการะ และในทุกๆเช้าจะถวายข้าวพระพุทธก่อนอื่นเป็นประจำ โดยถือเป็นกิจวัตรและจะสอนให้ลูกหลานได้ถือประพฤติปฏิบัติตามและสืบทอดจนมาถึงทุกวันนี้ และในปีนี้พิธี “แล้อุปั๊ดตะก่า” จะจัดขึ้นณ วัดแม่ซอดน่าด่าน อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก โดยเริ่มตั้งแต่วันที่ 29 กรกฎาคม 2558 เวลา 11.00 น. เป็นต้นไป
        พิธีนี้จะจัดในทุกวันโกน (วันก่อนวันพระ 1 วัน) ตลอด 3 เดือน พิธีกรรมนี้เป็นพิธีกรรมที่สืบทอดกันมาแต่ช้านาน ถือเป็นพิธีกรรมอันศักดิ์สิทธิ์ โดยผู้เข้าร่วมในขบวนจะต้องเป็นชายที่นุ่งขาวเท่านั้น ห้ามมิให้หญิงเข้าร่วมแต่ก็สามารถเดินร่วมชมตามหลังขบวนได้ การแห่จะเป็นไปอย่างเรียบง่าย มีสีสันจากขบวนตุงที่หลากหลายสี เป็นทิวแถวสวยงาม มีศิลปวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์อันเก่าแก่ของคนไทยใหญ่ คือการ “รำโต” หรือชาวบ้านเรียกว่า “รำกินกะร่า” หรือเรียกว่าการรำสิงโตนั่นเอง ลักษณะจะคล้ายกับการเชิดสิงโตของชาวจีนใช้แสดงเฉพาะในเทศกาลที่ยิ่งใหญ่เท่านั้น ทั้งนี้เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ชาวเมือง โดยบรรพบุรุษของชาวไทยใหญ่ถือว่า “โต” เป็นสัตว์ชนิดหนึ่งในป่าหิมพานต์ที่มีรูปร่างคล้ายกับจามรี แต่จะมีขนที่ยาวกว่าและมีเขาคล้ายกวาง ถือเป็นสัตว์นำโชคและจะนำมาซึ่งความรุ่งเรือง โดยจะรำคู่กับการรำกินรีที่จะมีให้เห็นได้เฉพาะตามถิ่นแถวนี้เท่านั้น